Nasze Gwiazdozbiory

Andromeda

Andromeda, Andromedae - And

    Imię etiopskiej księżniczki jest połączone z wyraźnym gwiazdozbiorem nieba jesiennego. Królowa Kasjopea, matka Andromedy, przechwalała się wszystkim, że swą pięknością dorównuje nimfom morskim nereidom. Rozgniewało to boga mórz Posejdona tak dalece, że postanowił spustoszyć całą ziemię etiopską (za grzechy królów muszą cierpieć narody). Posłał ku jej brzegom morskiego potwora, który niszczył wszystko, co żywe. Król Cefeusz zwrócił się o radę do wyroczni. Dostał od niej wstrząsającą radę: miał poświęcić swą córkę Andromedę. Z ciężkim sercem kazał przykuć dziewczynę do skały i z trwogą czekał, co się stanie.
    W tym czasie wracał tędy na Pegazie bohaterski Perseusz z uciętą głową Meduzy. Spostrzegł nieszczęsną Andromedę i od niej dowiedział się o czekającym ją straszliwym losie, jej rodzicom, którzy stali opodal i gorzko płakali, rzekł: „Na łzy jest dość czasu. Obecnie myślę o obronie! Jako syn Zeusa i zwycięzca Meduzy, chcę się spotkać i z tym potworem. Ale gdy zwyciężę, pojmę Andromedę za żonę". Król i królowa z radością na to przystali, obiecując królewskie wiano. Perseusz w bezpośrednim boju potwora zabił, dobro zwyciężyło, a Cefeusz i Kasjopea wyprawili huczne wesele.
    Gwiazdozbiór Andromedy łatwo odnajdziemy na niebie przy pomocy mapki. Wybiega z północno-wschod niego rogu kwadratu Pegaza i biegnie w kierunku Perseusza. Sirrah (głowa Andromedy), Mirach (pas) i Alamak (jej noga) są trzema najjaśniejszymi gwiazdami. Od Miracha na północ leży gwiazda m, a dalej jeszcze gwiazda n.
    Przy tej ostatniej podczas pogodnej, bezksiężycowej nocy ujrzymy mglisty świecący obłoczek. Jest to słynna mgławica w Andromedzie, a ściślej mówiąc-galaktyka M 31.
    Galaktyka M 31 ma większe rozmiary od naszej. Zawiera około dwustu miliardów gwiazd. Pod innym jednak względem jest bardzo podobna do naszej Galaktyki. Występują w niej takie same gwiazdy, mgławice, gromady gwiazd, gwiazdy zmienne i nowe. Za pomocą zmiennych cefeid udało się wyznaczyć jej odległość. Galaktyka M 31 wypromieniowuje nie tylko światło, ale także promieniowanie radiowe i rentgenowskie, a więc i pod tym względem jest podobna do naszej. Jest to najdalszy obiekt kosmiczny, który możemy jeszcze widzieć gołym okiem.
    Fotony światła, które padają na siatkówkę naszego oka, opuściły obłok M 31 przed dwoma milionami lat. Od tego czasu leciały przez przestrzeń dzielącą M 31 od Drogi Mlecznej. W każdej sekundzie przebywały trzysta tysięcy kilometrów, co w przybliżeniu odpowiada odległości Księżyca od Ziemi. W czasie, w którym światło leciało z M 31 do Drogi Mlecznej, na naszej planecie zdążyła rozwinąć się ludzkość.